ÇOCUKLARA KIYMALARINA İZİN VERMEYİN EFENDİLER



Laikliği sadece laiklik olarak tanımlarsanız, bu topraklar için bu terim muhakkak eksik kalacaktır. Laikliği, Anadolu’nun aydınlanma mücadelesinin temel direği olarak tanımlarsak, dün ve bugün yerli yerine oturacaktır.

Dün, aydınlıktır.

Eldeki küçücük imkânlarla karanlığın üzerine emin adımlarla yürümektir.

Aklı özgürleştirmek, kulluktan sıyrılıp yurttaşı inşa etmektir.

Dün, Kurtuluş Savaşı’na katılmak üzere Anadolu’ya geçen genç Nazım Hikmet’in, bizim asıl cephemiz oralardır denilerek, savaş sırasında bir okula öğretmen olarak atanmasıdır.

Dün, savaşın en çetin günlerinde, il-ilçe yöneticilerine çekilen telgrafla, ödenecek maaşlar içinde önceliğin muhakkak öğretmenlere verilmesinin emredilişidir.

Dünde, ‘Ülkemizi gerçek hedefe, gerçek mutluluğa kavuşturmak için iki orduya ihtiyaç vardır: Biri vatanımızı kurtaran asker ordusu, diğeri ulusumuzun geleceğini yoğuran irfan (bilim, kültür) ordusudur’ vardır.

Dünde, ‘Ordularımızın kazandığı zafer, sizin eğitim ordularınız için yol açtı. Gerçek zaferi siz, öğretmenler kazanacaksınız. Bunu başaracağınızdan kuşkum yoktur. Sarsılmaz bir inançla ben ve arkadaşlarım sizi gözeteceğiz. Sizin karşılaştığınız tüm engelleri kıracağız’ vardır.

Dünde, ‘Öğretmenler, Cumhuriyet sizden fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister’ vardır.

Dünde bu toprakların en büyük aydınlanma devrimcisi Mustafa Kemal ve O’nun özgür aklı yücelten, cumhuriyetin aydınlık tohumlarını bu ülkenin yarınlarına eken kahraman öğretmenleri vardır.

Dün, aydınlıktır…

Dün, devrimcidir…

…

Bugün, karanlıktır…

Bugün, utanmaz ve küstah bir karşıdevrimdir…

Ve karşıdevrimcilerin birbirine düşmüş olması, ne bir zamanlar birlikte işledikleri suçları aklar ne de bugün galebe gelen karşıdevrim kolunun, cumhuriyet devrimleri ve felsefesiyle hesaplaşma yolunu meşrulaştırır.

Hepsi birdir…

Bugün, özgür, bağımsız, uygar ve demokratik yurttaşlar yetiştirmek üzere yola çıkmış bir devrimin en karanlık günleridir.

Yıllar yılı bu ülkenin eğitim sisteminde gedikler açmaya, kendi karanlığına bir yol bulmaya çalışan karşıdevrim –ki bu konuda hayli maharetlidir-, bugün, semiren cesaretiyle bu ülkenin geleceği olan çocuklara el atmıştır.

Bilimsel, laik ve demokratik eğitim hedefinden gelinen nokta, ilköğretim çağındaki çocuklara Kuran okutulan okullar, beşinci sınıf çocuklarından derse başörtüsüyle gelmesini isteyebilen öğretmenler, 15 Temmuz tiyatroları, AKP propagandası ve iktidarın akıl suyunda şekillenen bir müfredattır.

Yeni eğitim-öğretim yılınız kutlu olsun!

Devrimin tohumlarını süpüren karanlık, karşıdevrimin tohumlarını ekmekte ilk defa bu denli cesur, bu denli rahattır…

Bugün, karşıdevrimdir…

Bugün, karanlıktır…

Görün, duyun, bilin…

Bu ülkenin temel değerlerini ayaklar altına serdiler, sustunuz.

Bu ülkenin aklını, fikrini, zihnini sakatladılar, sustunuz.

Bu ülkenin omurgasını, bu ülkeyi ayakta tutan bütün dokunulmazlarını çiğnediler, sustunuz.

Dünden bugüne onurla taşınan ne kadar emanet varsa, suskunluğunuzla attınız sırtınızdan…

Bugün, çocuklarınıza uzanıyor elleri…

Bugün, yarının hamuruna şekil vermeye kalkıyorlar, sizin çocuklarınızla, onların pırıl pırıl zihinleriyle…

Çocuklarınızı karşıdevrimin askerleri yapmalarına izin vermeyin efendiler…

Çocuklarınızın akıllarını, kalplerini esir almalarına izin vermeyin efendiler…

Çocuklarınıza kıymalarına izin vermeyin efendiler…

Susmayın efendiler…

Cumhuriyet devrimi, her zaman çocuklara, gençlere emanettir.

O çocuklara, o gençlere sahip çıkın efendiler…

Çok Okunanlar

NUSRET MAYIN GEMİSİ BURADA

Resim
  98 yılı olabilir mi acaba? Hafta içi yetmezmiş gibi, hafta sonu da bu kez dershanenin yolunu tutuyoruz. Binanın girişindeki gazete bayisinden cumartesi günleri yeni sayısı çıkan Leman dergisini alıyoruz ki, birazdan ders kitabının altına saklayalım, öğretmen görmeden tek göz de olsa hızlı hızlı okuyabilelim. Karikatürlerin dışında gözümüz elbette önce Can Yücel ’in o haftaki şiirini arıyor. Sonra yazılar: Vedat Özdemiroğlu , Lütfü Oflaz , Cezmi Ersöz , Nihat Genç … En çok Nihat Genç ! Yine uzun yazıyor; yine konudan konuya süzülürken okuru da peşine takıyor; bazen bir öykü, çokça memleketin hâline sitem. Saralım ileri… 2018 yılı, Ankara Kitap Fuarı. Yirmi yıl sonra ilk kez tanıştırılıyoruz, ilk gençliğimin sevgili yazarıyla. O günlerde yazdığı internet sitesinde benim de yazılarım yayınlanmakta, selam sabahın ardı, “ Seni tanıyorum ” diyor, “ seni bizim siteden tanıyorum, Telgrafhane’yi ayrıca biliyorum. Nasıl, döndürebiliyor musunuz, sıkıntınız var mı? ” Standın...
Devamını oku

İÇ CEPHENİN SAVUNMA DUVARI

Resim
  “ Dünyanın bugünkü kepaze hâline insan bozuluyor ” diye yazmıştı İlhan Selçuk. Coğrafyamızın ve ülkemizin bugününe ve olası yakın tarihine baktıkça insan daha da bozuluyor. İki günlük hikâye değil çünkü olan biten. Biz buralara Huntington’lardan, Fukuyama’lardan, Graham Fuller’lerden, Henri Barkey’lerden geldik. Sovyetler Birliği’nin yıkılışının ardından, gözümüzün içine baka baka ulus devletlerin dinci rejimlerle zayıflatılacağını ve ardından türlü bahaneyle parçalanarak zararsız ve sömürüye açık kütlelere dönüştürüleceğini yazıp çizmediler mi? Bize bunları, hem de hedef ülkelerden birinin yurttaşıyken, üniversitelerin ilgili bölümlerinde ders kitabı, yardımcı kitap diye okutmadılar mı? Otuz yıldır bu ülkede olan biten her şeyin aslında neye hizmet ettiğini bilip de anlatamamanın derdi değil midir sırtımıza vurulan? Nedir Büyük Ortadoğu Projesi ? İçeride ve dışarıda, kimdir bu projenin taşeronları? Gelmekte olanı görenler, İsrail’in İran saldırısını gözlemlerken Mustafa Ke...
Devamını oku

TALAT PAŞA’YI MI KONUŞALIM KOMŞUSUNU SIRTINDAN VURANLARI MI?

Resim
Tarihsel tartışmalar; entelektüel ya da akademik boyutu aşıp güncel siyaset konusu olduğunda şayet gündemle kurulabilecek somut bir bağ varsa, gevezeliğin ötesinde bir parça anlam kazanıyor. Bu pencereden bakıldığında, lafı hiç de eğip bükmeden soralım: Bugünün gerçekliğinde tartışılması gereken Talat Paşa mıdır yoksa emperyalizme sırtını dayayıp, en güçsüz anında bir halkı sırtından bıçaklamaya yeltenmiş olanlar mı? Peki bunu tartıştırırlar mı? Açalım: Bugün, tehdit kendilerine dönmeye başlayınca en büyük AKP karşıtı kesilen nice liberal, liberal solcu ve hatta dinci 2000’lerin başında AKP’nin iktidara gelişiyle birlikte sırtlarını sağlam duvara dayayıp, ülkenin temel yapısına, tarihine, devrimine karşı fütursuz bir saldırıya geçmişlerdi. Bu saldırının kendi çıkarlarına kayıtsız-şartsız hizmet ettiğini gören kapitalist emperyalizmin de sırtlarını sıvazlamasıyla bu güruh bir baskı unsuruna dönüştürdüğü yalan ve çarpıtmalarıyla tarihimizi eğip bükmeye, yeniden ve kendince yazm...
Devamını oku

YAZAR TAYLAN ÖZBAY İLE “EDEBİYATIMIZIN USTALARININ GÖZÜNDEN ATATÜRK VE DEVRİMİN YÖNÜ” ADLI YAPITINI KONUŞTUK

Resim
  Çağdaş Türk Dili-   Atatürk devrimlerine sanatçıların sanatın, özellikle de yazarların gözünden bakmayı ne zaman düşündünüz,   kitabınızın oluşumundaki itici güç neydi? Taylan Özbay- Cumhuriyet Devrimi üzerine, özüne bakıldığında tarihi olmaktan çok düşünsel kitaplar yazmaya çalışıyorum. Bundaki itici gücü ise özellikle 12 Eylül sonrası toplumun düşün dünyasını baskılayan, sağcılaştıran sermayeci gerici karanlık ile semirme döneminde ona payandalık eden, her fırsatta da bunu sürdüren liberal sağ ve solun bir elden kurguladıkları yeni tarih anlayışına teslim olmamak gerektiği inancım ve bu amaçla toprağımızın en güzel en onurlu tarihsel sürecinin çarpıtılmamasına dair kendi küçük çabamdan alıyorum. “ Edebiyatımızın Ustalarının Gözünden Atatürk ve Devrimin Yönü ” aslında aynı doğrultudaki bir dizi kitabın sonuncusu. İlk kez, “Atatürkçülüğün Kurtuluş Savaşı” ile Kemalizmin asıl düşünsel temeli ve yönü üzerine birlikte düşünelim istemiştim. Bunu, “Uğur Mumcu Kemalizm ve S...
Devamını oku

UĞUR MUMCU NEYİ TEMSİL EDİYOR?

Resim
Büyük ölüleri anmanın sabit bir yolu, yöntemi yok elbette. Ancak bir öz var ki, yitirildiğinde ölümlerin bize yüklediği sorumluluğa da hıyanet etmiş oluyoruz. Her 24 Ocak’ta olduğu gibi bu yıl da Uğur Mumcu’yu beylik cümlelerle ananlar çok olacak; “ bayrağı bizde ”ciler, “ emanetine sahip çıkanlar ”, “ bıraktığı yerden mücadeleye devam edenler ”… Gelin biz, “ Aslolan fikirdir ” deyip, bildiğimiz özden şaşmadan Mumcu üzerine düşünelim. İlk sorumuz, “ Eksilen neydi? ” olsun. Uğur Mumcu’nun alçakça katledilmesiyle neyi yitirdik? Yetkin bir araştırmacı gazeteciyi mi? Bugün Mumcu gibi, yolsuzluğun, hırsızlığın, kaçakçılığın, hayali ihracatın, rüşvetin üzerine giden yetkin araştırmacı gazetecilerimiz yok mu sahiden? Yeri dolmaz bir Atatürkçüyü mü? Atatürk üzerine, Atatürkçülük üzerine emek harcamış, fikirler ve çözümlemeler ortaya dökmüş nice yazarımız, düşünürümüz yok mu bizim? Toplumculuğu, solculuğu, sosyalistliği; hukukun üstünlüğüne, demokrasiye inancı mı? Ülkemizde bu değ...
Devamını oku

BİR SABAH…

Resim
  Uyku tutmadı. Sabaha karşı. Araladım perdeyi, sokağa göz atacak oldum. Evimin penceresinden görünen tek devlet kurumu var: TÜİK! Birazdan mesaiye başlayacak personelini düşünsem. Hummalı bir koşturmaca. Topla, çıkar, çarp, böl. Bir tek kişinin istediği rakamlar çıkana dek… Olmadı baştan! Gerçi nicedir böyle memleket. Her şey, bütün çaba, güç kimdeyse onu memnun etmek için, onun dedikleri olsun diye. Topla, çıkar, çarp, böl. Memuru, bürokratı, gazetecisi, televizyoncusu, akademisyeni, politikacısı… Ne zaman bu hâle geldik biz? … Gün ağarıyor. TÜİK tabelasının ışığı söndü sönecek, sonra insanlar sokaklara dolacak. Yarın Uğur Mumcu’yu öldürdükleri günün otuz yıl sonrası. Kim Uğur Mumcu? Biri diyecek ki Atatürkçüdür, biri diyecek ki tarihimizin en yetkin gazetecisidir, öbürü diyecek ki solcudur, aydındır… Hepsi doğru, tamamı eksik. Mumcu, Kemalist: Ama Kemalizmi bir ideoloji olarak donduranlardan, orada kalanlardan değil; tam bağımsızlıkçı ve laik ...
Devamını oku

DAVER DARENDE’NİN ARDINDAN

Resim
  Bir gün… Yayınevinde karşılıklı oturmuşuz. Onun getirdiği Tellibağ şarabımızdan birkaç yudum almışız ki, ben artık dayanamayıp soruyorum: “Daver Bey, siz niye iki saat takıyorsunuz?” Daver Bey’in iki kolunda iki kol saati var, her gelişinde gözümüz hep o saatlerde. Önce iki bileğine bakıyor, gülümsüyor, sırayla kollarındaki saatleri göstererek: “Bunu,” diyor; “eşim evlendiğimizde hediye etmişti. Yıllar içinde bozuldu, tamiri de yokmuş. Ama takıyorum. E diğerinden de saate bakıyorum.” Sanırım on yıl içinde biriktirdiğimiz anılardan, Daver Darende’yi en iyi anlatabilecek olanı bu. Sonra? Yayınevinin çalan kapısını açtığımızda, önü hep ilikli ceketi ve elinden eksik olmayan evrak çantasıyla, ta yürekten gelen bir merhaba: “Ah canım, ah, ah, sizleri ne çok özledim!” Ne çok özleyeceğiz Daver Bey’i…   Peki şimdi ne demeli? Nerede karışıklık, iç savaş, kaos varsa oraya gönderilmekle geçen diplomatlığını mı anlatmalı; özellikle dış politika konusunda kale...
Devamını oku

Bir Düş Görmüş Gibi / Esme Aras

Resim
Yazar Taylan Özbay’ın “Edebiyatımızın Ustalarının Gözünden Atatürk ve Devrimin Yönü” adlı kitabı (2020), Genel Yayın Yönetmeni olduğu Telgrafhane Yayınları tarafından yayımlandı. Kitabında Atatürk devrimlerini inceleyen Özbay, Cumhuriyet’in kazanımlarını edebiyatçıların gözünden aktarmayı amaçlamış. Onların düşüncelerine, ideallerine kulak verip düşledikleri geleceği yansıtmış. Öner Yağcı’nın önsözü ile açılan bu çalışmanın odağında Atatürk’ü görmüş, o günleri yaşamış, onun yolunu özümsemiş yazarlar var. Özbay’a göre edebiyatçılar, Kurtuluş Savaşı’nın ve devrimlerin önemini kavramış birer kanaat önderi, halk neferi olarak görev yapmıştır. Cumhuriyet devrimleri bir aydınlanma çağıdır ve Mustafa Kemal de bu doğrultudaki yol açıcı önderdir. Yürünecek yol da toplumcu bir yol olmalıdır. İşte Özbay buradan hareketle kitabında, severek okuduğu şu isimlere odaklanır. ∗ ∗∗ Osmanlı’nın dağılma sürecinde savaşlar sürerken, başta İstanbul olmak üzere işgal günlerine tanıklık eden bir kuşaktan gele...
Devamını oku

Edebiyatçılar ve Atatürk... / Erendiz Atasü

Resim
  Taylan Özbay; Edebiyatımızın Ustalarının Gözünden Atatürk ve Devrimin Yönü’nde; Yakup Kadri, Sait Faik, Orhan Kemal, Orhan Veli, Halikarnas Balıkçısı gibi kimi büyük şair ve yazarlarımızın Atatürk’e, Kurtuluş Savaşına ve Devrimlere dair yazdıklarını kapsamlı bir incelemeyle ve nesnellikle aktarıyor. Taylan Özbay’ın çalışması ilginç, güzel ve yararlı. Yakup Kadri, Sait Faik, Orhan Kemal, Orhan Veli, Halikarnas Balıkçısı gibi kimi büyük şair ve yazarlarımızın Atatürk’e, Kurtuluş Savaşına ve Devrimlere dair yazdıklarını kapsamlı bir incelemeyle derlemiş ve nesnellikle aktarmakta. Seçiminin, konuyla ilgili görüşleri kamuoyunca fazla bilinmeyen yazarları içerdiğini, örneğin bu nedenle Attilâ İlhan gibi yazarların çalışma dışı kaldığını belirtmekte. Dikkati çeken başka bir özellik, işgal yıllarına, Kurtuluş Savaşına, en azından Cumhuriyetin ilk yıllarına tanıklık edebilmiş yazarların seçilmesi ki kanımca çok isabetli; bu seçim Taylan Özbay’ın yapıtını bir “sözlü tarih” araştırması düzl...
Devamını oku

YANLIŞ BİR YOL

Resim
Orhan Veli , sahibi olduğu  Yaprak  dergisinde 15 Ocak 1949 tarihinde,  ‘Yanlış Bir Yol’  başlıklı yazısını kaleme alır. Yazının ilk üç cümlesi, Cumhuriyet devriminin aydınlanmacı felsefesinden bugünlere nasıl geldik sorusunun da özetidir adeta; şöyle der Orhan Veli: “Toplumsal hayatımızda iki üç yıldan beri gelişmekte olan bazı olaylarla bu olayları körükleyen bazı kimselerin, istemeye istemeye, memlekete kötülükler ettiklerini görüyoruz. Bu kötülükler günden güne artıyor. Cahil halkı avlamak isteyen fikir madrabazları, onun gerici tarafını alabildiklerine sömürmekten geri kalmıyorlar.” Yıl 1949 başıdır. Mustafa Kemal’in ölümünün ardından devrimin fikrinden tavizler vermeye başlayan CHP, koltuğu devrim karşıtlığının asıl cephesi olacak Demokrat Parti’ye devretmeye hazırlanmaktadır. Bir yıldan biraz zaman sonra, Demokrat Parti iktidarı başlayacak, halkın  ‘gerici tarafını alabildiğine sömürmek’ , sağ iktidarların devlet politikası halini alacaktır. Bu...
Devamını oku