ALFABE

Bilgiye ve birikime dayalı yazılarını “telgrafhane. org” sitesinden izlediğimiz Taylan Özbay, İlhan Selçuk’u andığı yazısında, onun “AtatürkçülüğünAlfabesi” adlı kitabından alıntı yapmış. Diyor ki Selçuk: 
“En karanlık dönemde en ileri atılımların inancını yitirmeyen adamdır Atatürk; işgal altındaki Türkiye’de bağımsız Cumhuriyeti düşünebilen ve amaçlayan kişidir.” 
Bu söz, etrafımızda tanık olduğumuz karamsarlığa, kuşatılmışlığa, yozlaşmaya, ilkesizliğe karşı bir yeniden diriliş reçetesidir.

 Işık Kansu
Cumhuriyet

Çok Okunanlar

UĞUR MUMCU NEYİ TEMSİL EDİYOR?

Resim
Büyük ölüleri anmanın sabit bir yolu, yöntemi yok elbette. Ancak bir öz var ki, yitirildiğinde ölümlerin bize yüklediği sorumluluğa da hıyanet etmiş oluyoruz. Her 24 Ocak’ta olduğu gibi bu yıl da Uğur Mumcu’yu beylik cümlelerle ananlar çok olacak; “ bayrağı bizde ”ciler, “ emanetine sahip çıkanlar ”, “ bıraktığı yerden mücadeleye devam edenler ”… Gelin biz, “ Aslolan fikirdir ” deyip, bildiğimiz özden şaşmadan Mumcu üzerine düşünelim. İlk sorumuz, “ Eksilen neydi? ” olsun. Uğur Mumcu’nun alçakça katledilmesiyle neyi yitirdik? Yetkin bir araştırmacı gazeteciyi mi? Bugün Mumcu gibi, yolsuzluğun, hırsızlığın, kaçakçılığın, hayali ihracatın, rüşvetin üzerine giden yetkin araştırmacı gazetecilerimiz yok mu sahiden? Yeri dolmaz bir Atatürkçüyü mü? Atatürk üzerine, Atatürkçülük üzerine emek harcamış, fikirler ve çözümlemeler ortaya dökmüş nice yazarımız, düşünürümüz yok mu bizim? Toplumculuğu, solculuğu, sosyalistliği; hukukun üstünlüğüne, demokrasiye inancı mı? Ülkemizde bu değ
Devamını oku

BİR SABAH…

Resim
  Uyku tutmadı. Sabaha karşı. Araladım perdeyi, sokağa göz atacak oldum. Evimin penceresinden görünen tek devlet kurumu var: TÜİK! Birazdan mesaiye başlayacak personelini düşünsem. Hummalı bir koşturmaca. Topla, çıkar, çarp, böl. Bir tek kişinin istediği rakamlar çıkana dek… Olmadı baştan! Gerçi nicedir böyle memleket. Her şey, bütün çaba, güç kimdeyse onu memnun etmek için, onun dedikleri olsun diye. Topla, çıkar, çarp, böl. Memuru, bürokratı, gazetecisi, televizyoncusu, akademisyeni, politikacısı… Ne zaman bu hâle geldik biz? … Gün ağarıyor. TÜİK tabelasının ışığı söndü sönecek, sonra insanlar sokaklara dolacak. Yarın Uğur Mumcu’yu öldürdükleri günün otuz yıl sonrası. Kim Uğur Mumcu? Biri diyecek ki Atatürkçüdür, biri diyecek ki tarihimizin en yetkin gazetecisidir, öbürü diyecek ki solcudur, aydındır… Hepsi doğru, tamamı eksik. Mumcu, Kemalist: Ama Kemalizmi bir ideoloji olarak donduranlardan, orada kalanlardan değil; tam bağımsızlıkçı ve laik bir
Devamını oku

DAVER DARENDE’NİN ARDINDAN

Resim
  Bir gün… Yayınevinde karşılıklı oturmuşuz. Onun getirdiği Tellibağ şarabımızdan birkaç yudum almışız ki, ben artık dayanamayıp soruyorum: “Daver Bey, siz niye iki saat takıyorsunuz?” Daver Bey’in iki kolunda iki kol saati var, her gelişinde gözümüz hep o saatlerde. Önce iki bileğine bakıyor, gülümsüyor, sırayla kollarındaki saatleri göstererek: “Bunu,” diyor; “eşim evlendiğimizde hediye etmişti. Yıllar içinde bozuldu, tamiri de yokmuş. Ama takıyorum. E diğerinden de saate bakıyorum.” Sanırım on yıl içinde biriktirdiğimiz anılardan, Daver Darende’yi en iyi anlatabilecek olanı bu. Sonra? Yayınevinin çalan kapısını açtığımızda, önü hep ilikli ceketi ve elinden eksik olmayan evrak çantasıyla, ta yürekten gelen bir merhaba: “Ah canım, ah, ah, sizleri ne çok özledim!” Ne çok özleyeceğiz Daver Bey’i…   Peki şimdi ne demeli? Nerede karışıklık, iç savaş, kaos varsa oraya gönderilmekle geçen diplomatlığını mı anlatmalı; özellikle dış politika konusunda kaleme aldığı
Devamını oku

YANLIŞ BİR YOL

Resim
Orhan Veli , sahibi olduğu  Yaprak  dergisinde 15 Ocak 1949 tarihinde,  ‘Yanlış Bir Yol’  başlıklı yazısını kaleme alır. Yazının ilk üç cümlesi, Cumhuriyet devriminin aydınlanmacı felsefesinden bugünlere nasıl geldik sorusunun da özetidir adeta; şöyle der Orhan Veli: “Toplumsal hayatımızda iki üç yıldan beri gelişmekte olan bazı olaylarla bu olayları körükleyen bazı kimselerin, istemeye istemeye, memlekete kötülükler ettiklerini görüyoruz. Bu kötülükler günden güne artıyor. Cahil halkı avlamak isteyen fikir madrabazları, onun gerici tarafını alabildiklerine sömürmekten geri kalmıyorlar.” Yıl 1949 başıdır. Mustafa Kemal’in ölümünün ardından devrimin fikrinden tavizler vermeye başlayan CHP, koltuğu devrim karşıtlığının asıl cephesi olacak Demokrat Parti’ye devretmeye hazırlanmaktadır. Bir yıldan biraz zaman sonra, Demokrat Parti iktidarı başlayacak, halkın  ‘gerici tarafını alabildiğine sömürmek’ , sağ iktidarların devlet politikası halini alacaktır. Bu uğurda toplumu aydınlat
Devamını oku

Edebiyatçılar ve Atatürk... / Erendiz Atasü

Resim
  Taylan Özbay; Edebiyatımızın Ustalarının Gözünden Atatürk ve Devrimin Yönü’nde; Yakup Kadri, Sait Faik, Orhan Kemal, Orhan Veli, Halikarnas Balıkçısı gibi kimi büyük şair ve yazarlarımızın Atatürk’e, Kurtuluş Savaşına ve Devrimlere dair yazdıklarını kapsamlı bir incelemeyle ve nesnellikle aktarıyor. Taylan Özbay’ın çalışması ilginç, güzel ve yararlı. Yakup Kadri, Sait Faik, Orhan Kemal, Orhan Veli, Halikarnas Balıkçısı gibi kimi büyük şair ve yazarlarımızın Atatürk’e, Kurtuluş Savaşına ve Devrimlere dair yazdıklarını kapsamlı bir incelemeyle derlemiş ve nesnellikle aktarmakta. Seçiminin, konuyla ilgili görüşleri kamuoyunca fazla bilinmeyen yazarları içerdiğini, örneğin bu nedenle Attilâ İlhan gibi yazarların çalışma dışı kaldığını belirtmekte. Dikkati çeken başka bir özellik, işgal yıllarına, Kurtuluş Savaşına, en azından Cumhuriyetin ilk yıllarına tanıklık edebilmiş yazarların seçilmesi ki kanımca çok isabetli; bu seçim Taylan Özbay’ın yapıtını bir “sözlü tarih” araştırması düzlemin
Devamını oku

HAFTANIN KİTABI: "UĞUR MUMCU KEMALİZM VE SOSYALİZM"

Resim
Taylan Özbay'ın "Uğur Mumcu Kemalizm ve Sosyalizm" kitabı editörlerimiz tarafından bu hafta 'Haftanın Kitabı' olarak öneriliyor. ABC Kitap editörleri, bu hafta da sizler için, "Yeni Çıkanlar / Editörün Seçtikleri / Haftanın Kitabı / ABC En Çok Satanlar Listesi" kategorilerini oluşturdular. Editörlerimiz bu hafta yaptıkları değerlendirmede, "Haftanın Kitabı" kategorisinde, Taylan Özbay'ın "Uğur Mumcu Kemalizm ve Sosyalizm" kitabını seçti. HAFTANIN KİTABI Taylan Özbay UĞUR MUMCU KEMALİZM VE SOSYALİZM Telgrafhane Yayınları / İstanbul 2018, 248 s. "Tanıyor ve biliyorum ki: Bu kitabın yazarı Taylan Özbay; ülkedeki ayrımsız tüm yurttaşların özgür ve erinç içinde yaşaması ülküsünü öngören; insanına başı dik, alnı ak yaşamayı öğütleyen, uygarlık sıçramalarını hem içeren, hem de algılayan; bu topraklarda yaşayanları yoksul, çaresiz ve sömürüye bağımlı kılan her türlü girişime karşı yürüttüğü çabasında her zaman haklı
Devamını oku

O, Yurttaş Olmak Sorumluluğu

Resim
Sovyetler Birliği yıkıldığında, dünyamızın egemeni, bir büyük gücün şımarıklığıyla yeniden hesap yaparken, akıl hocaları –hem de yüksek sesle- bundan sonrasını ilan ettiler geri kalanlarımıza: Tarihin Sonu dediler, Medeniyetler Çatışması dediler. Egemenliğimizi güçlendirmek için, toplumların kendi içlerindeki bağları aşındıracağız, yurttaşlık bağını unutturup, ‘mikro’ meselelerde insanları birbirine düşürecek; böylece egemenliğimizi perçinleyeceğiz, dediler; etnik kimlik, mezhep, tarihi meseleler ardı ardına sıralanırken, onlar birbirini yiyecek, biz asıl lokmayı yutacağız… Gizli saklı yapmadılar bunu, kitaplara yazdılar; okuduk, yine de düştük tuzağa. Bugünümüz, oralardan başlar… Şimdilerde, Siyasal İslam’ın sermaye destekli temsilcisi bir iktidar, kendi vatandaşlarının oyunu-iradesini yok sayıp, demokratik seçimleri iptal ederken; ülkenin sosyalisti ve Kemalisti, Dersim mi, Tunceli mi diye birbirine hakaret edip, tehditler savuruyorsa, hep o tuzağa düşmüşlüktendir örne
Devamını oku

İşgalci kamyonunun altında kalan çocuğun umudu / Barış Pehlivan

Resim
Babası ile birlikte hastanedeki annesini ziyarete gidiyordu. Üzerlerine doğru bir kamyon hızla gelmeye başladı. 6 yaşındaki çocuk bedeni kamyon tekerleklerinin arasındaydı. Mucize eseri, sağ kurtuldu. Baba şoförden davacı olmak istese de nafileydi. Çünkü kamyon, İstanbul’u işgal eden düşmanlara aitti. Gün geldi, işgal edenler gitti, beyaz at üstünde Refet Paşa Türk ordusuyla İstanbul’a girdi. Onu alkışlayan ellerden ikisi, işgalci kamyonunun altında kalan çocuğundu. Ve o çocuk büyüdü, Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayı’ndaki naaşının başındaki son nöbetçi bir teğmen oldu. İşgalci kamyonundan kurtulan, kurtuluşu alkışlayan, 10 Kasım’ın askeri Aziz Nesin’di. YAKUP KADRİ’Yİ TİTRETEN HABER Sanatçıların “ Reddediyoruz ” başlıklı bildirisi yayımlandı geçen hafta. Orada şu satırlar dikkatimi çekti: “Cumhuriyetimizin değerleri alt üst edilmiş. Monarşi hayranlığı körükleniyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun birkaç yüzyılı kapsayan aydınlanma çabaları göz ardı edilerek en karanlık, en gerici, en baskıcı dö
Devamını oku

ERDOĞAN'IN TOPLATILMASINI İSTEDİĞİ KİTAPTA NELER VAR

Resim
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,  "Erdoğanname " isimli şiir kitabında, inanç ve kültür değerleriyle bağdaşmayan birçok şiirin yer aldığını gerekçe göstererek söz konusu kitabın yayından kaldırılması ve toplatılması talebinde bulundu. "Erdoğanname " isimli kitabın içeriğine ilişkin ayrıntılara Odatv yer vermişti. İşte Taylan Özbay ’ın kaleme aldığı o yazı: Kitaplar üzerinden bir toplumu okumak mümkündür, kitap okunmayan bir toplumda bile mümkündür hem de. Kitapçı rafları, gerek toplumun okur kitlesindeki beğeni ve kalite düzeyini göstermesi, gerek o topluma şırıngalanmak istenen fikirleri pazara çıkarması açısından doğrudan bir laboratuvardır aslında. Edip Dede Yağmurlu’nun, ERDOĞANNÂME adlı şiir kitabı, Türkiye’nin en büyük ve sermaye destekli kitabevi zincirinin YENİ ÇIKANLAR reyonunda (Nice kitap burada yer bulmak için yarışır durur) ön kapağı doğrudan okurla buluşacak şekilde sunulmuş bir halde çıkıyor karşıma. Kısa bir incelemeden sonra hemen pa
Devamını oku

EDEBİYATIMIZIN USTALARININ GÖZÜNDEN ATATÜRK VE DEVRİMİN YÖNÜ / Muharrem Anıl

Resim
Günümüzün önemli aydın, yayıncı ve yazarlarından Taylan Özbay’ın   “Edebiyatımızın Ustalarının Gözünden Atatürk ve Devrimin Yönü”   kitabı geçtiğimiz Şubat ayında Telgrafhane Yayınları’ndan çıktı. Özel olarak seçilmiş 10 ismin,; Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Aziz Nesin, Sait Faik Abasıyanık, Orhan Veli, Oktay Akbal, Halikarnas Balıkçısı, Rıfat Ilgaz, Melih Cevdet Anday, Orhan Kemal ve Ceyhun Atuf Kansu’nun İstiklal Savaşı, Türk Devrimi, Atatürk ve toplumsal düzene dair hatıra, anekdot ve alıntılarıyla desteklediği kitabında, Özbay aslında bir dönemi incelemiyor, bir yön saptamaya çalışıyor. Uzun süren, büyük bir emeğin ürünü olduğu içeriğindeki çeşitlilik ve zenginlikten belli olan bu kitap ile Özbay, dün ile bugün ve gelecek arasındaki bağlantıyı kurmamıza önemli bir katkı koyuyor. Hafıza tazelememizi sağlıyor. Bunu yaparken de, bugün pek çoklarının yaptığı gibi, alışılageldik şekilde, 1919-1938 devrimler dönemini değil, özellikle hemen sonrasında Türk edebiyatının burçlarında parlamış i
Devamını oku